W wyniku układu sowiecko-niemieckiego z 23 września 1939, z jego modyfikacją 28 września, ziemie okupowane przez Związek Sowiecki stanowiły 51,6% powierzchni Polski z ludnością stanowiącą 37,3 %, czyli 13 milionów 200 tysięcy osób. Celem polityki sowieckiej była pełna inkorporacja zagarniętych ziem i powszechna ich sowietyzacja. Potencjalnych przeciwników wtrącano do więzień, mordowano bądź zasądzano wieloletnie wyroki skutkujące wywózką do Gułagów na wschodzie ZSRS. Wiosną 1940 Sowieci zamordowali polskich oficerów przebywających w trzech obozach jenieckich: Starobielsk, Kozielsk i Ostaszków. Taki sam los spotkał oficerów I przedstawicieli polskich elit, osadzonych w znajdujących się na terenach okupowanej Polski więzieniach NKWD. Symbolem tej zbrodni stał się Katyń. Powszechną formą represji były deportacje obywateli polskich do odległych rejonów Związku Sowieckiego. Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej zakończył okres współpracy między Berlinem a Moskwą.