Wybuch pierwszej wojny światowej, w której skonfliktowani byli wszyscy zaborcy Polski stwarzał nową sytuację, która mogła doprowadzić do odzyskania Niepodległości. Roman Dmowski, przywódca Narodowej Demokracji miał nadzieję, że ciężko doświadczana przez wojnę Rosja zrozumie potrzebę współdziałania z Polakami. Zawiódł się jednak całkowicie. Inną drogą podążył Józef Piłsudski, który głównego wroga Polski upatrywał w Rosji. Jego zdaniem wybuch wojny stworzył niepowtarzalną szansę wywołania, z poparciem Austrii i Niemiec, antyrosyjskiego powstania. Jednak Piłsudski odmówił poparcia werbunku do Legionów, bez jasnej deklaracji niepodległości Polski. Został przez Niemców aresztowany i internowany w Magdeburgu. W słynnym programie pokojowym z 8 stycznia 1918 roku prezydent USA Woodrow Wilson, napisał, że winno odrodzić się niepodległe państwo polskie, mające wolny i bezpieczny dostęp do morza.