Na Wawel przybywają posłowie z Cylii, by omówić szczegóły małżeństwa Kazimierza z Elżbietą. Przynoszą ze sobą rysunek przedstawiający przyszłą pannę młodą, a towarzyszący im malarz próbuje wykonać portret młodego króla. Jurgis zabiera Katarzynę do Krakowa, gdzie mieszkańcy chcą ją zlinczować. Jurgis i Nawoj nie pozwalają na to. Tymczasem Oleśnicki wzbudza niechęć panów wobec króla, który ku zdumieniu kardynała, potwierdza w Piotrkowie przywileje szlacheckie. W krzyżackim lochu Gabriel Bażyński jest poddawany torturom. Honzik w Malborku oraz Zofia i Kazimierz w Piotrkowie, zastanawiają się, jak go uwolnić.