Wzrost PKB to nieunikniony warunek naszego dobrobytu czy recepta na ekologiczną katastrofę? Czy powinniśmy się cieszyć z powrotu wzrostu gospodarczego po zakończeniu pandemii? Znalezieniu odpowiedzi na te pytania poświęcony jest pierwszy odcinek podcastu Zrównoważony Rozwój.
Pandemia COVID-19 zmieniła nasze życia bardziej niż jakiekolwiek inne zdarzenie w ostatnich latach. Mimo to, nie powinniśmy być z askoczeni, że ona nadeszła - ostrzegała przed nią Światowa Organizacja Zdrowia i naukowcy w wielu opracowaniach. Mało tego - jeżeli nie zmienimy sposobu funkcjonowania naszych społeczeństw w wielu obszarach to narażeni będziemy na wybuch kolejnych, być może bardziej niebezpiecznych pandemii.
Dowody na to, że to ludzkość odpowiada za ocieplający się klimat są niepodważalne. Mimo to, wciąż nie brakuje ludzi, którzy bagatelizują to zagrożenie - wbrew faktom twierdzą, że ocieplenie nie występuje, albo że nie jest powodowane przez człowieka, bądź też ignorują wiążące się z nim niebezpieczeństwa. Dlatego w tym odcinku podsumowuję najważniejsze dowody naukowe, jednoznacznie potwierdzające, że to działalność człowieka jest przyczyną obecnej zmiany klimatu.
Branża lotnicza jest jedną z najmocniej dotkniętych przez pandemię, ale też jedną z tych, która faktycznie otrzymała znaczące rządowe wsparcie. Jednocześnie, lotnictwo jest najbardziej emisyjną ze wszystkich form transportu. Jaki jest faktyczny wpływ lotów samolotem na ocieplenie klimatu? Czy możemy podróżować w sposób, który nie wiąże się z gigantycznymi emisjami?
Energia jądrowa - dla jednych panaceum na problemy współczesnej energetyki i niewyczerpane źródło czystego prądu, dla innych śmiertelne zagrożenie i coś czego powinniśmy bezwzględnie się wystrzegać. Jak to właściwie jest z tym atomem? Czy powinniśmy inwestować w energetykę jądrową? W tym odcinku postaramy się znaleźć odpowiedzi na te pytania i podsumujemy wady i zalety pozyskiwania energii z atomu.
Kiedy Polska wreszcie odejdzie od węgla? Czy uda się to zrobić przed 2030 lub 2035 rokiem? Dlaczego co najmniej kilka polskich kopalń działa nielegalnie? Jakie są konsekwencje tego, że ilość ferm przemysłowych wzrosła w Polsce dwukrotnie w ciągu 5 lat? O tym wszystkim i o wielu innych rzeczach usłyszycie w rozmowie z Markiem Józefiakiem z Greenpeace Polska. Działalność Greenpeace Polska możecie wesprzeć podpisując którąś z poniższych petycji dotyczących zagadnień omawianych w podcaście. Znajdziecie też tam sporo argumentów przemawiających za postulatami Greenpeace'u w tychże kampaniach:
Czy 15-godzinny tydzień pracy jest możliwy? O ile moglibyśmy zmniejszyć nasz ślad węglowy gdybyśmy skrócili czas pracy o 25%? Co stało się w Wielkiej Brytanii, gdy w 1974 roku wprowadziła na pewien czas 3-dniowy tydzień pracy? Jakie firmy i kraje testują obecnie skrócenie tygodnia pracy o jeden dzień? Jakie są rezultaty tych pilotażowych projektów? O tym wszystkim usłyszycie w powyższym odcinku.
Niemcy planują wyłączyć swoje elektrownie atomowe do końca 2022 roku. Jednocześnie, nadal będą działać w tym kraju elektrownie węglowe i gazowe, co spowoduje emisje gazów cieplarnianych, których nie byłoby gdyby zamiast tego pozwolić działać elektrowniom jądrowym. Jak wyjaśnić to, że w czasie nasilającego się kryzysu klimatycznego, dla niektórych krajów bardziej istotne jest by wyłączyć elektrownie korzystające z atomu niż te generujące gigantyczne ilości dwutlenku węgla? Czy bezemisyjna energetyka bez atomu jest w ogóle możliwa? O tym wszystkim usłyszycie w rozmowie z Adamem Błażowskim z FOTA4Climate.
Zrównoważony Rozwój - Odcinek 9 Recykling tak naprawdę zaczyna się w naszych domach - od naszej segregacji zależy ile odpadów uda się wykorzystać ponownie jako surowce. Jaką ich część udaje się w ten sposób zagospodarowywać? Czy spalanie części śmieci w spalarniach to dobre wyjście? I czy szkło na pewno jest lepszym opakowaniem od plastiku? O tym wszystkim (i o wielu innych rzeczach) usłyszycie w niniejszej rozmowie z Panią Od Odpadów.
Miliony ton plastiku trafiają do oceanu każdego roku. Choć w przypadku niektórych jego źródeł, takich jak jednorazowe sztućce czy kubeczki, ze strony Unii Europejskiej są podejmowane zdecydowane kroki mające na celu ich wyeliminowanie, to są też takie źródła zanieczyszczenia plastkiem - w szczególności mikroplastikiem - których wiele osób nie jest nawet świadomych. W dzisiejszym odcinku chciałbym zwrócić uwagę na kilka z nich.
Młodzieżowy Strajk Klimatyczny jest jednym z tych ruchów, dzięki którym w ostatnich latach zdecydowanie więcej mówi się o kryzysie klimatycznym. Jak aktywiści MSK oceniają miniony rok? Co myślą o szczycie klimatycznym w Glasgow? I jakie mają plany na kolejne miesiące? O tym wszystkim usłyszycie w niniejszym odcinku.
Skoro skutki ocieplenia klimatu będą tak katastrofalne to dlaczego dziennikarze nie trąbią o tym na okrągło? Faktem jest, że media nie zdają egzaminu z informowania nas o tym dramatycznym zagrożeniu, co opóźnia podjęcie niezbędnych kroków. Z czego wynika fakt, że ci, których rolą jest zapewnienie nam dostępu do rzetelnych informacji, tak kiepsko radzą sobie z dostarczaniem treści na ten najistotniejszy obecnie temat? W rozmowie z Szymonem Bujalski staramy się znaleźć odpowiedzi na to pytanie i zastanawiamy się jak można by naprawić istniejący stan rzeczy.
Od ilości i stanu zieleni zależy jakość życia w naszych miastach. Wycinanie drzew sprawia, że miejscowości, które zamieszkujemy stają się coraz gorętsze i coraz bardziej suche. W dobie zmian klimatu powinniśmy zaniechać dalszych wycinek i zwiększać ilość zielonych przestrzeni. Niestety w ostatnich latach tendencja jest wręcz odwrotna - co chwilę mogliśmy słyszeć o drzewach, które poszły pod topór w wyniku źle pojętych rewitalizacji. Dlatego w rozmowie z Pawłem Kisielem z fundacji FOTA4Climate rozmawiamy o akcji "Moratorium dla Drzew" i o tym jakie zmiany w są niezbędne w obowiązującym prawie i w naszym podejściu do drzew.
Na polskiej prawicy bardzo częste są głosy kwestionujące istnienie globalnego ocieplenia lub negujące fakt, że jest ono powodowane przez człowieka. Tymczasem, aby przeprowadzić trwającą 20 czy 30 lat transformację polskiej energetyki w stronę zeroemisyjności, wskazany byłby konsensus wszystkich sił politycznych w kraju. Jak do niego doprowadzić, gdy tak wiele głosów na prawicy zdaje się być odpornych na fakty? Czy zmiana na prawicy jest możliwa? O tym właśnie rozmawiam z Jakubem Wiechem, dziennikarzem i publicystą specjalizującym się w tematach związanych z energetyką, autorem książki "Globalne Ocieplenie. Podręcznik dla zielonej prawicy" - pozycji o zmianach klimatu adresowanej do osób utożsamiających się z prawą stroną sceny politycznej. W drugiej części rozmowy rozmawiamy o polskich planach budowy elektrowni jądrowych, a także o perspektywach dla polskiej transformacji energetycznej.
24 lutego Rosja rozpoczęła pełnoskalową inwazję na terytorium Ukrainy. Mimo to niektóre z krajów europejskich są bardzo niechętne dla wprowadzenia sankcji, które byłyby naprawdę dotkliwe dla władz Federacji Rosyjskiej. Przyczyn takiego stanu rzeczy możemy szukać w uzależnieniu wielu państw naszego kontynentu od dostaw gazu ziemnego z Rosji. Jak odmienić tę sytuację w europejskiej energetyce? Jak to zrobić z pożytkiem nie tylko dla niezależności krajów Starego Kontynentu od zewnętrznych dostaw surowców, ale także dla ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i realizacji celów klimatycznych Unii Europejskiej? Usłyszycie o tym w niniejszym odcinku.
Dekarbonizując Polską energetykę nie tylko dążymy do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, ale też ograniczamy import surowców takich jak węgiel, gaz czy ropa. A znaczna część tego importu pochodzi z Rosji. Kiedy moglibyśmy uniezależnić się od zewnętrznych dostaw paliw kopalnych? W jaki sposób zamykając elektrownie węglowe nie wpaść w ryzyko zwiększonej zależności od importu rosyjskiego gazu? Co zrobić, aby móc w jak największym stopniu korzystać z zainstalowanych mocy z odnawialnych źródłach energii? Odpowiedzi na te pytania poznacie w rozmowie z Tobiaszem Adamczewskim - Dyrektorem Programu OZE w think tanku Forum Energii.
Inwazja Rosji na Ukrainę zmieniła myślenie wielu osób o energetyce w Europie. Jeszcze niedawno na gaz ziemny często patrzono jak na korzystne paliwo przejściowe w tranzycji na odnawialne źródła energii. Dziś przede wszystkim kojarzy się on z uzależnieniem od Rosji. Według sondaży nawet 70% Niemców popiera odroczenie procesu wygaszania elektrowni jądrowych, a według analizy przygotowanej przez belgijski think tank Breugel, odłożenie w czasie likwidacji elektrowni jądrowych mogłoby rocznie zapewnić Europie ilość energii równą ⅔ polskiej produkcji elektryczności. Czy podejście do energetyki jądrowej w Europie ulegnie zmianie? Nad tym właśnie zastanawiamy się w tym odcinku podcastu.
Choć od kilku lat oczy świata są zwrócone w kierunku Amazonii, gdzie masowo karczuje się wielkie połacie lasu deszczowego, to nieco bardziej na południu kontynentu, trwa drugie masowe wylesianie zlokalizowane w rejonie zachodniego Paragwaju. W jaki sposób światowy rynek żywności decyduje o tym, że w regionie Chaco gigantyczne obszary lasu znikają praktycznie z dnia na dzień? Kto czerpie korzyści z tego wylesiania, o którym na świecie niezmiernie mało się mówi? I czy da się je jakoś zatrzymać? O tym właśnie usłyszycie w powyższym odcinku podcastu. Gościem jest Wojciech Ganczarek - z wykształcenia fizyk i matematyk, prowadzący bloga "Fizyk w Podróży", od niemal dekady podróżujący po Ameryce Łacińskiej. Autor kilku książek i wielu artykułów traktujących o tej części świata. Jego najnowsza książka "Sprzedani. Reportaże z peryferii" opowiada o kraju, o którym rozmawiamy w tym odcinku, czyli właśnie o Paragwaju.
Nasz system podatkowy nie przystaje do okoliczności związanych z globalnym ociepleniem - jest wręcz pod tym względem pełen absurdów. Nie tylko nie posiada on mechanizmów zapewniających by osoby emitujące najwięcej gazów cieplarnianych, płaciły podatki adekwatne do tego faktu, ale też w wielu miejscach branże najbardziej szkodliwe dla klimatu i środowiska są wspierane publicznymi pieniędzmi. W tym odcinku usłyszycie omówienie 4 obszarów wymagających naprawy, w których obecne opodatkowanie jest absurdalnie nieadekwatne. Poza tym słuchając odcinka dowiecie się: ✔️ Jakie są największe absurdy istniejącego systemu podatkowego? ✔️ Dlaczego nawet libertarianie powinni popierać podatek węglowy? ✔️ Co powinno się zmienić by ci, którzy emitują najwięcej, płacili podatki adekwatne do ilości CO2 wypuszczanego do atmosfery?
Czy wodór będzie paliwem przyszłości? Wiele osób widzi w nim kluczowy element nowej bezemisyjnej gospodarki i ropę XXI wieku. Czy nadzieje pokładane w wodorze są słuszne? Czy rzeczywiście odegra on w nadchodzących latach tak wielką rolę? Jakie są główne przeszkody, które stoją temu na drodze i czy da się je przeskoczyć? Odpowiedzi na powyższe pytanie usłyszycie w tym właśnie odcinku.
W naszym kraju w wiele miejsc nie jest łatwo dojechać inaczej niż własnym samochodem. Spalanie całych baków paliwa w autach wiozących kilka - lub najczęściej - tylko jedną osobę to jednak bardzo niewydajny sposób przemieszczania się i stawianie na taką formę komunikacji bardzo utrudniania nam ograniczanie emisji gazów cieplarnianych w transporcie. A to tylko jeden z powodów dla których powinniśmy postawić na zdecydowany rozwój transportu zbiorowego. Jakie są inne powody i dlaczego jeszcze wykluczenie transportowe powinno nas martwić? Jak sprawić by ludzie chętnie wybierali niskoemisyjne sposoby przemieszczania się? Usłyszycie o tym w rozmowie z Barbarą Jędrzejczyk i Adamem Orzechowskim - aktywistami ze stowarzyszenia Miasto Jest Nasze. W odcinku rozmawiamy także o warszawskich rowerowych absurdach, o tym jak powszechne jest w naszym kraju zjawisko wykluczenia transportowego, jak również o tym, że transport zbiorowy patrafi ratować życia w sytuacji konfliktu zbrojnego.
Jak opowiadać o kryzysie klimatycznym by skłonić odbiorców do przemyśleń lub do najlepiej działania? O to właśnie pytam Jonathana Ramseya - twórcę filmu dokumentalnego "Można Panikować" - w tym odcinku podcastu. Rozmawiamy też o rolnictwie, o energii jądrowej i o tym jakiego rodzaju treści możemy się spodziewać w najbliższym czasie od Ramsey United.
W pierwszym odcinku drugiego sezonu podcastu rozmawiam z profesorem Szymonem Malinowskim - dyrektorem Instytutu Geofizyki Uniwesytetu Warszawskiego, przewodniczącym zespołu doradczego ds. kryzysu klimatycznego przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk, współtwórcy portalu Nauka o Klimacie. W tej rozmowie usłyszycie o tym dlaczego wciąż jako ludzkość robimy za mało by ograniczyć emisje, dlaczego energia jądrowa jest w Polsce potrzebna, a także jak w rozsądny sposób wprowadzić zasadę "zanieczyszczający płaci" by ograniczyć działalność szkodliwą dla środowiska i klimatu.
To już ponad rok odkąd istnieje Zrównoważony Rozwój! By uczcić ten mały jubileusz postanowiłem zaprosić do rozmowy Łukasza Komudę i Kamila Fejfera - gospodarzy podcastu o wdzięcznej nazwie Ekonomia i Cała Reszta, którego sam regularnie słucham. Usłyszycie w tej rozmowie sporo rozważań na temat gospodarki - zastanawiamy się czy wszystkie kraje powinny dbać o wzrost PKB i jak się do tego mają ograniczenia środowiskowe, pada pytanie o cel jaki powinna sobie stawiać ekonomia jako nauka w XXI wieku, ale zastanawiamy się też nad tym czy współużytkowanie sprawi, że w miastach będzie 10 razy mniej samochodów oraz czy nacjonalizm nadal będzie istniał po skolonizowaniu przez ludzkość układu słonecznego. Posłuchacie sami!
Katastrofa ekologiczna na Odrze sprawiła, że nieco większą uwagę zaczęliśmy zwracać na to w jakim stanie są polskie rzeki. Jednocześnie, po początkowym oburzeniu, uwaga opinii publicznej dość szybko została przekierowana na inne tematy, a systemowe zaniedbania, które doprowadziły do katastrofy nie zostały naprawione. Dlatego w tym odcinku przyglądamy się bliżej temu jaka jest faktyczna sytuacja polskich rzek i temu co im grozi, bo plany rządzących - mówiąc eufemistycznie - nie napawają optymizmem. Sporo czasu poświęcamy niepokojącemu projektowi jakim jest droga wodna E40, rozmawiamy też planach budowy nowego stopnia wodnego na Wiśle w Siarzewie, możliwościach rozebrania tamy we Włocławku, konieczności zwiększenia zdolności retencyjnych polskich rzek (a obecnie dzieje się coś wprost odwrotnego). Krótko - mówimy dużo o tym co powinno być cały czas powszechnie obecne w debacie publicznej, a z jakichś powodów wcale nie jest.
Mainstreamowe media w swojej obecnej formie pozostawiają wiele do życzenia - szczególnie jeśli chodzi o dostarczanie nam rzetelnych informacji w ilości i formie, które umożliwiłyby rzeczową debatę o tym jak rozwiązać kryzys klimatyczny. W czasach nieustannej walki o zainteresowanie odbiorcy, media skupiają się przede wszystkim na przyciąganiu uwagi widza za wszelką cenę. W rezultacie stawiają na przekaz, który ma być przede wszystkim sensacyjny i angażujący, na czym traci jakościowe dziennikarstwo. W tym odcinku zastanawiamy się nad tym czy ta sytuacja może się zmienić? Czy w polskich mediach rządzą redakcje czy działy marketingu? Jakie alternatywne formy finansowania mogłyby pomóc mediom uwolnić się od mierzenia wszystkiego przez pryzmat klikalności? I jaka mogłaby tu być rola jakościowych mediów publicznych? O tym wszystkim rozmawiamy z Maćkiem Okraszewskim - dziennikarzem z wieloletnim doświadczeniem, twórcą podcastu Dział Zagraniczny, który swoimi działaniami pokazuje, że polskie
Kraje najbardziej dotknięte kolonialną przeszłością to bardzo często kraje, który będą borykać się - lub już się borykają - z najbardziej dotkliwymi skutkami zmian klimatu. Skuteczną adaptację utrudnia jednak piętno kolonializmu, które do dziś rzutuje na poziom życia i zamożność tych krajów. Zwłaszcza, że zwykle próżno szukać wsparcia ze strony dawnych metropolii, a dominacja polityczna została często zastąpiona przez dominację ekonomiczną ze strony krajów Globalnej Północy. W tym odcinku przyglądamy się temu zjawisku na przykładzie Karaibów. W jaki sposób wyspy takie jak Jamajka, Barbados, Trynidad, Dominikana czy inne kraje regionu już dziś cierpią w związku ze zmieniającym się klimatem? Jakie działania podejmują by dostosować się do tej sytuacji? I jaka jest rola turystyki w tej całej sytuacji? Moim gościem jest dr Bartosz Wójcik - adiunkt dydaktyczny w Katedrze Lingwistyki Stosowanej Uniwesytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, znawca kultury Karaibów, który wspólnie z Olgą
Sposób w jaki opowiadamy o świecie i istniejącym na nim zjawiskach ma niesamowicie duże znaczenie – może motywować ludzi do działania lub zniechęcać ich do podejmowania aktywności. Może inspirować i budzić duże emocje. W jakim sposób mówić o krysie klimatycznym, by zwiększyć szanse na wypracowanie rzeczywistych rozwiązań? Czy emocje to dobry drogowskaz do podejmowania wyborczych decyzji? Czy dyrektorzy firm z branży paliw kopalnych mają rację dbając przede wszystkim o zyski swoich przedsiębiorstw? To tylko niektóre z kwestii, nad którymi zastanawiamy się w tej rozmowie! Moim gościem jest dr hab. Marcin Napiórkowski z Uniwestystetu Warszawskiego – semiotyk kultury, publicysta, kulturoznawca, autor niedawno wydanej książki “Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat”.
Czy świat, jaki znamy powoli się kończy? Wszystko wskazuje na to, że kapitalistyczny porządek, który ukształtował się po 1870 roku, i który w zbliżonej formie istnieje do dziś, wkrótce czekają znaczące przeobrażenia. Jak może wyglądać świat bez wzrostu? Jak niwelować nierówności, które w dzisiejszym świecie coraz częsciej mają charakter przestrzenny? Czy rola dolara jako światowej waluty rezerwowej utrudnia dekarbonizację globalnej gospodarki? To tylko niektóre z pytań, nad którymi zastanawiamy się w tym odcinku. Poruszamy również wątki takie jak gwarantowany dochód podstawowy, pozytywne zjawiska życia społecznego z czasów PRL, które możnaby transplantować do dzisiejszego świata, a także zastanawiamy się nad rolą pieniądza w systemie gospodarczym. Moim gościem jest Kacper Pobłocki - antropolog społeczny i historyczny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor książek takich jak "Chamstwo" czy "Kapitalizm. Historia krótkiego trwania".
Czym jest minimalizm? Jak wygląda nasze życie kiedy dbamy o to by mieć tylko takie rzeczy, których naprawdę potrzebujemy? Czy minimalizm może być atrakcyjnym stylem życia dla każdego, w tym również dla osób, które żyją w społeczeństwach, które dopiero zabiegają o to by wejść do grona tych zamożnych? Jakie emocje wiążą się z wejściem na minimalistyczną ścieżkę? I jak taka decyzja może zmienić nasze życia? O tym wszystkim rozmawiam z Judytą Kowalczyk i Sebastianem Smelą z podcastu Razem Lepiej, którzy od kilku lat starają się żyć w sposób minimalistyczny i opowiadają o tym w swoim podcaście.
Drzewa wycinane w Puszczy Białowieckiej, w planowanym Turnickim Parku Narodowym, lasy podmiejskie karczowane często do gołej ziemi - działania Lasów Państwowych, mówiąc delikatnie, pozostawiają wiele do życzenia. Czy uda nam się w Polsce wypracować politykę leśną, która będzie brała pod uwagę walory przyrodnicze czy funkcję społeczną lasów, a nie tylko traktować je będzie jako źródło surowca, na sprzedaży którego można zarobić? Jakie znaczenie mają zmiany klimatu dla gospodarki leśnej? Czy eksport drewna ma sens? I jak pogodzić zrównoważone podejście do lasów z interesami lokalnych społeczności? O tym wszystkich usłyszycie w tym odcinku podcastu. Moim gościem jest Jakub Rok - pracownik Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG na Uniwersytecie Warszawskim, doktor ekonomii, zaangażowany w Inicjatywę Dzikie Karpaty, a wcześniej w Obóz dla Puszczy (Białowieskiej). Prowadzi zajęcia uniwersyteckie o dewzroście, sprawiedliwości ekologicznej i rozwoju lokalnym. Od kilkuna
15 kwietnia 2023 roku Niemcy wyłączyli swoje trzy ostatnie reaktory jądrowe. Nie zmienili swojej decyzji pomimo wojny w Ukrainie i pomimo trwającego kryzysu energetycznego. By uzupełnić spowodowane tym braki w produkcji energii, Niemcy musieli zwiększyć ilość spalanego węgla i gazu, ale rząd nadal ma ambitne plany dekarbonizacji energetyki - do 2030 roku chce odejść od węgla, a 80% elektryczności pozyskiwać ze źródeł odnawialnych. Pytanie tylko czy te plany są wykonalne? Czy da się zbudować bezemisyjny system energetyczny bez atomu? Nad tym właśnie zastanawiamy się w tym odcinku podcastu.
W Polsce ilość aut w stosunku do liczby mieszkańców należy do najwyższych w całej Unii Europejskiej, przodujemy też w niechlubnej statystyce liczby ofiar wypadków drogowych. W wielu miejscach w Polsce nie da się żyć bez samochodu, a jest to wynik realizowanej od kilku dekad polityki transportowej. Jak do tego doszło i czy da się odwrócić ten trend? Czy jest możliwe, aby na polskich drogach było bezpieczniej i abyśmy podróżowali w sposób, który pozwoli zminimalizować emisje CO2 związane z transportem? O tym i o wielu innych wątkach rozmawiamy w ostatnim odcinku drugiego sezonu podcastu. Moim gościem jest Bartosz Józefiak - reporter współpracujący m.in. z Dużym Formatem, Tygodnikiem Powszechnym czy Oko.press, autor książki „Wszyscy tak jeżdżą”.
Tempo znikania dzikich gatunków jest obecnie tak duże, że naukowcy mówią, że jesteśmy w trakcie szóstego wielkiego wymierania. Poprzednim razem gatunki znikały w takim tempie u kresu ery dinozaurów. Do głównych przyczyn tego stanu rzeczy należy kurczenie się terenów, na których dzika przyroda może funkcjonować, a to z kolei wynika z tego jak wielkie połacie Ziemi zajmuje na swoją działalność człowiek. Przede wszystkim są to tereny rolnicze, w szczególności te wykorzystywane na pozyskiwanie mięsa ze zwierząt. Może się to jednak zmienić za sprawą gwałtownego rozwoju technologii laboratoryjnego pozyskiwania białek zwierzęcych. Takie mięso jest dziś tańsze niż kiedykolwiek, ale czy może ono całkowicie zastąpić zwierzęta hodowlane? Jakie działania muszą zostać podjęte aby taki scenariusz się zrealizował i by ludzkość mogła dać ekosystemom niezbędne wytchnienie, a przy okazji zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych? O tym rozmawiam z dr Bogną Borowiec z fundacji FOTA4Climate - koordynatorką
Rosnący poziomu mórz najbardziej dotkliwy będzie dla krajów wyspiarskich, szczególnie takich, które są położone maksymalnie kilka metrów powyżej poziomu oceanów. Czy kraje Pacyfiku takie jak Kiribati, Tuvalu czy Vanuatu znikną z mapy świata? Jak wygląda życie mieszkańców tych odległych miejsc? I jak do tego wszystkiego ma się nasilająca się rywalizacja amerykańsko-chińska? O tym wszystkim rozmawiam z Małgorzatą Gołotą - reporterką i dziennikarką współpracującą między innymi z radiem TOK FM, autorką audioreportażu "Kiribati. Raport z tonącego świata".
Dlaczego, chociaż od czasów wypraw człowieka na Księżyc minęło przeszło pół wieku, to od tamtego czasu nie udało się wysłać astronautów na Marsa ani nawet na ponowną wizytę na srebrnym globie? Jakie są główne trudności w realizowaniu odległych załogowych misji kosmicznych? Czy stworzenie na Marsie warunków, w których mogłoby prosperować życie jest możliwe? I wreszcie - jak wyzwania związane z terraformowaniem Marsa są podobne do wyzwań związanych z powstrzymaniem zmian klimatu tu na Ziemi?
O czym myśli człowiek, który płynie 250 km i jest przez kilkadziesiąt godzin otoczony wodą i jej mieszkańcami? Walka z przyrodą czy raczej współpraca? Jak smakuje rzeka i w których miejscach Wisła jest smakowo najlepsza? Czego o rzece oraz otaczającej ją przyrodzie uczy "dzikie pływanie"? Jak obudzić świadomość ekologiczną w biznesie związanym ze sportem? Zapraszam na rozmowę z Leszkiem Naziemcem - sportowcem, aktywistą ekologicznym, autorem książki "Dzikie Pływanie".
Sahara systematycznie rozszerza się na południe, pochłaniając kolejne połacie terenu w rejonie Sahelu. Już blisko miliard mieszkańców Afryki cierpi z powodu postępującego pustynnienia tego kontynentu. Jakie są jego przyczyny i czy da się powstrzymać to zjawisko? Gdzie trafiają ludzie, którzy nie mogą już żyć, tak jak do tej pory, na terenach wiejskich? Ilu z nich trafia jako migranci do Europy? Czym jest Zielony Mur i czy ta inicjatywa powstrzyma rozrost Sahary? Czy rejon Sahelu będzie w przyszłości w ogóle nadawał się do zamieszkania? O tym wszystkim rozmawiam z Bartkiem Sabelą - dziennikarzem, reportażystą, fotoreporterem, autorem książek takich jak "Może (morze) wróci", "Wszystkie ziarnia piasku" czy tytułu "Wedrówka Tusz" uhonorowanego niedawno nagrodą Grand Press za najlepszy reportaż książkowy 2023 roku.
Dlaczego współczesna ekonomia opiera się na rozprowadzaniu nadmiaru, a nie - jak lubią myśleć o tym ekonomiści - na zarządzaniu w warunkach niedoboru? Czego możemy się dowiedzieć, gdy na ekonomię spojrzymy z pozycji psychoanalitycznych bądź lingwistycznych? Czy współczesna faza globalizacji zakończy się katastrofą, tak ja miało to miejsce przed I Wojną Światową? I czy w Polsce możliwa była alternatywa dla transformacji ustrojowej w stylu neoliberalnym? O tym wszystkim rozmawiam w najnowszym odcinku z dr. hab. Andrzejem Lederem, profesorem PAN, autorem książek takich jak "Ekonomia to stan umysłu. Ćwiczenie z semantyki języków ekonomicznych" czy "Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej".