Klaudia, która w perfidny sposób doprowadziła do rozstania Dudy z Jagną, dręczona wyrzutami sumienia, postanawia nieodwołalnie wstąpić do klasztoru. Załamany Fabian zostaje sam. Czerepach w nagłym przebłysku geniuszu odkrywa sedno podziału Polaków na dwie odrębne nacje, nie mogące się ze sobą w żaden sposób porozumieć.