Odcinek opisuje okres planowego wyniszczenia polskiej inteligencji przez okupantów tj. Niemców a następnie Sowietów. Pokazuje instalację nowej władzy w Polsce, aż do upadku reżimu w 1989 roku. Narrator prowadzi widza poprzez fakty ilustrujące świadome ograniczenie wolności, zadekretowany socrealizm oraz narzucenie cenzury, jej oddziaływanie na różnego rodzaju przejawy twórczości, dziedziny sztuki i kultury. Równolegle film opowiada o zmaganiach i oporze wybitnych polskich twórców kultury w obliczu totalitarnej władzy. Przykładem jest wybitny polski malarz Władysław Strzemiński skazany na niebyt przez stalinowskiego urzędnika.